Zarządzanie Ryzykiem

Wskaźniki GRI na tej stronie:

102-15,
103-1,
103-2

Kapitały:

Grupa ORLEN prowadzi bieżący monitoring i ocenę ryzyka oraz podejmuje działania mające na celu minimalizację jego wpływu na sytuację finansową.

GRI:

102-15
103-1
103-2

Organizacja i funkcjonowanie Systemu Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym w 2019 roku nie uległy zmianie w porównaniu z rokiem poprzednim. W oparciu o Politykę i Procedurę Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym Grupa ORLEN prowadzi bieżący monitoring i ocenę ryzyk podejmując działania mające na celu minimalizację wpływu i ograniczenie prawdopodobieństwa ich wystąpienia.

Zgodnie z powyższymi regulacjami w PKN ORLEN funkcjonuje Biuro Kontroli Finansowej, Zarządzania Ryzykiem i Zgodnością, które koordynuje proces zarządzania ryzykiem korporacyjnym na wszystkich poziomach organizacji. Za zarządzanie ryzykiem w spółkach Grupy ORLEN odpowiadają Zarządy poszczególnych spółek.

System Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym (ERM – Enterprise Risk Management) jest narzędziem wspierającym skuteczność realizacji celów strategicznych oraz operacyjnych. Zapewnia informację na temat zidentyfikowanych ryzyk i wspiera skuteczne zarządzanie nimi.

Kluczowe role w Systemie Zarządzania Ryzykiem Korporacyjnym

Ocena ryzyka przez obszary biznesowe w PKN ORLEN i spółkach Grupy ORLEN realizowana jest cyklicznie w ramach procesów samooceny ryzyk i testowania mechanizmów kontrolnych. Kluczowym jej celem jest aktualizacja wyceny ryzyka uwzględniając zweryfikowanie adekwatności i skuteczności mechanizmów kontrolnych. Za jej przeprowadzenie odpowiadają właściciele procesów i ryzyk w oparciu o zajmowane stanowisko i zakres odpowiedzialności.

Ocena ryzyka obejmuje ocenę istotności każdego z ryzyk w odniesieniu do trzech stanów:

stanu, gdyby nie zostały wprowadzone mechanizmy kontrolne w odniesieniu do danego ryzyka (ocena ryzyka brutto),
stanu istniejącego przy obecnie funkcjonujących mechanizmach kontrolnych w ramach danego ryzyka (ocena ryzyka netto). Dokonanie oceny ryzyka netto wymaga przeprowadzenia testów działania mechanizmów kontrolnych ograniczających oceniane ryzyko zgodnie z wytycznymi przyjętymi przez spółkę w ramach Procedury ERM opracowanej na podstawie Polityki ERM przyjętej przez Zarząd spółki,
stanu pożądanego (akceptowalnego) przez biznes – ocena ryzyka docelowego.

Po zakończeniu procesu oceny ryzyka oraz testowania mechanizmów kontrolnych Zarząd spółki oraz Rada Nadzorcza otrzymuje raport przedstawiający najistotniejsze ryzyka.

Ryzyka w PKN ORLEN i spółkach Grupy ORLEN zostały zdefiniowane w oparciu o wspólny model, a następnie uszczegółowione na poziomie poszczególnych procesów biznesowych i realizowanych celów strategicznych.

W 2019 roku w ramach corocznego procesu samooceny ryzyk i testowania mechanizmów kontrolnych w PKN ORLEN przeprowadzono ocenę 552 ryzyk poprzez przetestowanie 999 mechanizmów kontrolnych w 176 procesach biznesowych. W spółkach Grupy ORLEN dokonano oceny 633 ryzyk oraz 1 807 mechanizmów kontrolnych w 169 procesach.

W roku 2019 systemem ERM objęte były: PKN ORLEN, ANWIL, Grupa ORLEN Lietuva, Grupa Unipetrol, ORLEN Deutschland GmbH, ORLEN Paliwa i ORLEN Centrum Usług Korporacyjnych.

W ramach przyjętego w Grupie ORLEN Modelu Ryzyk Korporacyjnych wszystkie zidentyfikowane ryzyka klasyfikowane są wg następujących kategorii:

RYZYKA STRATEGICZNE – ryzyka bezpośrednio powiązane z celami strategicznymi i odnoszące się do konkretnych działań oraz poziomów ich spełnienia.
RYZYKA PROJEKTOWE – zdarzenia lub okoliczności, które w razie wystąpienia mogą mieć negatywny wpływ na realizację przynajmniej jednego z celów projektu. Ryzyka te podlegają bieżącej ocenie podczas prowadzonych prac projektowych.
RYZYKA PROCESOWE / OPERACYJNE – identyfikowane w ramach działalności biznesowej, pozwalają efektywnie zarządzać procesami. Ryzyka te są oceniane corocznie w ramach procesu samooceny przez właścicieli biznesowych.

Klasyfikacja ryzyk oraz procesów wraz z mechanizmami kontrolnymi w ramach funkcjonowania ERM.

Strategiczne

Ryzyka / Procesy	Opis ryzyka	Sposoby mitygacji ryzyka
STRATEGICZNE
Założenia	niejednolite, nierealne założenia i cele strategiczne zmiana założeń/celów strategicznych w trakcie procesu	Cykliczna weryfikacja aktualności kluczowych celów strategicznych oraz bieżący ich monitoring na tle zmieniającego się otoczenia (regulacje, rynek, kluczowi dostawcy, itp.).
Podział kompetencji	niewłaściwy podział kompetencji pomiędzy komórkami organizacyjnymi brak ośrodka decyzyjnego	Wysoka specjalizacja pracowników, odpowiednie delegowanie obowiązków i odpowiedzialności poprzez opracowanie precyzyjnych zakresów zadań.
Nowe regulacje	wprowadzenie niekorzystnych uregulowań prawnych brak efektywnych działań administracji publicznej związanych z egzekwowaniem prawa	Udział w konsultacjach publicznych do projektów legislacyjnych ograniczający ryzyko niekorzystnych przepisów.
Wypadki przy pracy i inne zagrożenia	niewystarczający poziom wiedzy o bezpieczeństwie pracy wśród firm zewnętrznych zagrożenia bezpieczeństwa pracy i bezpieczeństwa pożarowego związane z obecnością pracowników firm zewnętrznych na terenie Grupy ORLEN	Nadzór i zarządzanie pracą firm zewnętrznych poprzez wdrożenie narzędzi monitorujących stan bezpieczeństwa prac. Zapewnienie odpowiednich mechanizmów do stałego monitoringu oceny zagrożeń i ryzyka. Wdrożenie jednolitych wymagań dla wykonawców i podwykonawców zgodnie z wytycznymi „Standardu Bezpieczeństwa Grupy ORLEN nr 9”.

Projektowe

Ryzyka / Procesy	Opis ryzyka	Sposoby mitygacji ryzyka
PROJEKTOWE¹
Przekroczenie budżetu	niewłaściwe oszacowanie kosztów wdrożenia projektu brak uwzględnienia kosztu dodatkowych prac w projekcie niezaplanowane koszty pojawiające się podczas realizacji projektu	Bieżący monitoring działań wykonawcy oraz potencjalnych opóźnień realizacji projektu. Systematyczna weryfikacja kosztów vs. zaplanowany budżet.
Przekroczenie harmonogramów	nieprawidłowe założenia dotyczące czasu realizacji projektu niedoszacowanie terminów zakończenia prac wykonywanych w ramach projektu	Stały nadzór nad przebiegiem prowadzonych prac, bieżąca ocena postępów realizacji kolejnych etapów projektu oraz egzekwowanie realizacji robót.
Zmiana zakresu projektu	niepełne wykonanie zakresu projektu przekroczenie ram/zakresu projektu nieuwzględnienie wszystkich prac w zakresie projektu rozszerzenie zakresu projektu o dodatkowe prace	Bieżąca analiza otoczenia, w którym realizowany jest projekt. W zależności od zaistniałych okoliczności możliwość podjęcia decyzji o zmianie jego zakresu. Weryfikacja zaplanowanych jak również zrealizowanych prac uwzględnionych w zakresie projektu.
Podział kompetencji	niewłaściwy podział kompetencji pomiędzy komórkami organizacyjnymi/merytorycznymi zaangażowanymi w projekt niedostępność kluczowych osób decyzyjnych	Opracowanie i wdrożenie metodyki w zakresie podziału kompetencji dla wszystkich uczestników zespołu projektowego w celu eliminacji konfliktu interesu. Odpowiednia alokacja zasobów ludzkich podczas przygotowania i realizacji projektu. Wykorzystanie dedykowanego narzędzia IT wspierającego zarządzanie projektem.
Systemy	brak systemów informatycznych wspierających realizację projektu	Określenie alternatywnych systemów informatycznych w fazie planowania projektu lub rozpoczęcie testowania innych systemów, które umożliwią realizację projektu.

Procesowe / operacyjne

Ryzyka / Procesy	Opis ryzyka	Sposoby mitygacji ryzyka
PROCESOWE / OPERACYJNE²
Zaopatrzenie
	realizacja dostaw ropy (lądowych i morskich) w ilości i/lub jakości nieodpowiadającej zapotrzebowaniu planowanie dostaw ropy spełniających wymagania jakościowe	Bieżący monitoring procesu dostaw realizowanych drogą lądową i morską. Wykorzystywanie dedykowanych narzędzi analitycznych i statystycznych, analiza serwisów branżowych i informacyjnych. Systematyczna weryfikacja rynku wyselekcjonowanych gatunków ropy pod kątem ich dostępności oraz możliwości zakupu. Każdorazowe sprawdzanie i potwierdzanie opłacalności zakupów dla transakcji nie objętych kontraktami.
	zakup usług inwestycyjnych oraz biokomponentów	Proces wyboru dostawcy realizowany zgodnie z obowiązującymi procedurami oraz wymaganymi dokumentami (m.in. analiza rynku, harmonogramu, okresowa ocena dostawców). Weryfikacja sytuacji rynkowej w zakresie dostępności pożądanych usług, surowców i wysokości oferowanych cen.
	zapewnienie ciągłości produkcji	Zapewnienie wewnętrznych procedur umożliwiających efektywne reagowanie w sytuacji awaryjnej w drodze bezpośredniego zakupu usług i surowców do produkcji. Kontrola częstości i jakości sporządzanych Raportów z Realizacji Produkcji oraz ich przepływ do wymaganych jednostek organizacyjnych.
Produkcja
	niewłaściwe planowanie i zarządzanie remontami w obszarze produkcyjnym	Funkcjonujący system informatyczny wspierający proces planowania remontów oraz utrzymanie ruchu w zakładzie produkcyjnym. Weryfikacja sporządzania i zatwierdzania Planów Postojów Remontowych i Technologicznych.
	nieefektywne bilansowania produkcji związane z brakiem metod i narzędzi wspierających lub brakiem możliwości pozyskania danych	Obszar odpowiedzialny za proces bilansowania produkcji dysponuje narzędziami umożliwiającymi przeprowadzenie w optymalny sposób procesu bilansowania. Funkcjonujące procedury i procesy określają odpowiedzialność, zakres oraz terminy dostarczenia danych wejściowych do procesu bilansowania produkcji. Systematyczne kontrole sprawdzające proces weryfikacji bilansu produkcji jak również poziom różnic bilansowych.
	nieosiągnięcie założonych korzyści ekonomicznych z wdrożenia inicjatyw	Bieżący monitoring i weryfikacja inicjatyw w oparciu o wiedzę ekspercką zapewniającą realizację projektów o najwyższym potencjale (efektywności). Sprawdzanie zgodności przeprowadzonego uzasadnienia biznesowego realizacji projektu z obowiązującymi regulacjami.
Dystrybucja i logistyka
	zanieczyszczenia środowiska naturalnego na skutek prowadzonych procesów dystrybucyjnych	Okresowa kontrola poziomu zanieczyszczeń (skażenia) produktami paliwowymi w Terminalach Paliw. Nadzór pomiarów powietrza zgodnie z wymogami prawa.
	niespełnienie wymogów fizycznego utrzymywania właściwego poziomu zapasów obowiązkowych	Bieżący monitoring stanu zapasów obowiązkowych. Systematyczne przygotowywanie raportów wielkości zapasów magazynowych i przekazywanie do wszystkich zainteresowanych komórek.
	awaria infrastruktury logistycznej wpływająca na ciągłość dostaw produktów lub ryzyko ich utraty	Okresowe przeglądy stanu infrastruktury logistycznej. Bieżące monitorowanie stanu zapasów produktów, planowanie wysyłek uzupełniających. Kontrola poprawności funkcjonowania procesu harmonogramowania logistyki wtórnej.
Sprzedaż Detaliczna
	nieefektywny proces zawierania kontraktów i negocjacji cenowych	Polityka cenowa regulująca zasady współpracy z kontrahentami oraz wdrożone mechanizmy systemowe zapobiegające nieprawidłowościom. Kontrola poprawności parametrów umów z klientami flotowymi przed ich wprowadzeniem do systemu oraz weryfikacja potencjału zakupowego klientów. Systematyczna weryfikacja poprawności wynegocjowanych warunków cenowych.
	niestosowanie standardów etycznych i nieuczciwe postępowanie pracowników, defraudacja mienia i inne nadużycia	Kontrola stosowanych standardów etycznych, znajomości Kodeksu Etyki oraz weryfikacja przesłanek, które wskazują na naruszenie standardów etycznych lub defraudację. Systematyczne kontrole stacji i terminali paliw.
	polityka cenowa nie zapewnia maksymalizacji korzyści i rozwoju potencjału rynkowego	Narzędzia dedykowane do zarządzania cenami i zapewniające stosowanie efektywnej polityki cenowej. Kontrola i monitoring poprawności wprowadzenia zmian cen detalicznych do systemów oraz poziomu ceny pylonowej na stacjach PKN ORLEN S.A.
Sprzedaż Hurtowa
	gotowość do szybkiego reagowania w zakresie korekty planów sprzedaży przy zmianach w łańcuchu dostaw i produkcji	Bieżąca weryfikacja realizacji planu sprzedaży i produkcji przy udziale obszaru sprzedaży hurtowej oraz biura zarządzania łańcuchem dostaw.
	nieefektywny proces negocjacji warunków i zawieranie niekorzystnych kontraktów handlowych	Negocjowanie warunków handlowych oraz podpisywanie umów zgodnie z przyznanymi pełnomocnictwami. Istnieje sformalizowany proces zawierania i opiniowania umów. Bieżące ewidencjonowanie negocjacji umów długoterminowych.
	niewywiązanie się przez kontrahenta ze swoich zobowiązań finansowych	Decyzje kredytowe podejmowane w oparciu o model analizy finansowej. Regularne monitorowanie należności przeterminowanych i prowadzenie windykacji na podstawie Polityki oraz Instrukcji windykacji zabezpieczeń transakcji handlowych.
Finanse³
	towarowe – związane ze zmianami marż realizowanych na sprzedaży produktów, poziomem dyferencjału Brent/Ural, cenami ropy naftowej i produktów, cenami uprawnień do emisji CO₂, ryzykiem cen towarów na transakcjach arbitrażu cash & carry	Polityka zarządzania ryzykiem rynkowym oraz strategie zabezpieczające, które określają zasady pomiaru poszczególnych ekspozycji, parametry i horyzont czasowy zabezpieczania danego ryzyka oraz stosowane instrumenty zabezpieczające.
	zmian kursów walutowych – związanych z ekspozycją walutową wpływów i wydatków, inwestycji oraz aktywów i pasywów denominowanych w walutach obcych
	zmian stóp procentowych – związane z posiadanymi aktywami i pasywami, dla których przychody oraz koszty odsetkowe uzależnione są od zmiennych stóp procentowych
	płynności – związane z nieprzewidzianym niedoborem lub brakiem środków pieniężnych i dostępu do źródeł finansowania	Polityka zarządzania płynnością krótkoterminową, określająca zasady raportowania i konsolidacji płynności PKN ORLEN i spółek Grupy ORLEN. Grupa prowadzi politykę dywersyfikacji źródeł finansowania oraz wykorzystuje zróżnicowane narzędzia dla efektywnego zarządzania płynnością.
	utraty środków pieniężnych i lokat – ryzyko upadłości banków krajowych lub zagranicznych, w których Grupa ORLEN przetrzymuje lub lokuje środki pieniężne	Krótkoterminowa ocena wiarygodności kredytowej (rating) banku. Polityka zarządzania płynnością krótkoterminową oraz polityka dywersyfikacji źródeł finansowania oraz narzędzia dla efektywnego zarządzania płynnością.
	kredytowe – związane z nieregulowaniem przez kontrahentów należności za dostarczone produkty i usługi	Analiza wiarygodności i wypłacalności kontrahentów. Zarządzanie w oparciu o przyjęte procedury i politykę w zakresie zarządzania kredytem kupieckim i windykacją.
Prawo i Regulacje⁴
	zmiany w obowiązujących przepisach lub nowe regulacje wywierające istotny wpływ na Grupę ORLEN oraz jej sytuację finansową i wyniki działalności	Monitorowanie zmian prawnych w krajach, w których Grupa ORLEN prowadzi działalność operacyjną oraz aktywne uczestnictwo w procesach legislacyjnych.
Zarządzanie korporacyjne
	niewystarczające zabezpieczenia systemów informatycznych	Funkcjonująca procedura zarządzania dostępem logicznym do systemów informatycznych obejmująca m.in. autoryzację wniosków o nadanie lub modyfikację uprawnień, ograniczony dostęp do warstwy systemu operacyjnego i baz danych oraz do warstwy sprzętowej systemu oraz złożony poziom bezpieczeństwa haseł. Systematyczna weryfikacja poziomu uprawnień.
	nieprawidłowo skonfigurowany model planowania operacyjnego i optymalizacji łańcucha dostaw sprzyjający nieoptymalnym decyzjom biznesowym	Okresowa analiza i aktualizacja modeli do planowania operacyjnego oraz bieżący monitoring realizacji planu operacyjnego. Standaryzacja formatów danych na potrzeby planowania korporacyjnego oraz precyzyjne harmonogramowanie prac.

¹⁾Ryzyka projektowe – wycena ryzyk projektowych ma charakter zmienny w zależności od etapu na którym aktualnie znajduje się projekt.
²⁾Ryzyka procesowe/operacyjne – w tabeli prezentujemy zagregowane ryzyka. Częściowe ryzyka, będące ich składową, umiejscowione są w różnych obszarach organizacyjnych Spółki, zatem wskazanie ich wartości oraz trendów obarczone byłoby zbyt dużym błędem wynikającym z rozbieżności zakresów podmiotowo-przedmiotowych poszczególnych ryzyk składowych.
³⁾Szczegółowy opis ryzyk finansowych wraz z określeniem sposobu ich pomiaru, zarządzania i zabezpieczenia został przedstawiony w pkt 13 Skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego za 2019 rok.
⁴⁾Do najważniejszych legislacji regulujących działanie sektora naftowego należą:

Biopaliwa – w Polsce realizację NCW na rok 2019 określała Ustawa z dnia 24 listopada 2017 roku o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie 1 stycznia 2018 roku – celem nowelizacji było ułatwienie realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW) przez podmioty paliwowe i zmiana struktury jego realizacji. W 2019 roku bazowa wysokość NCW wynosiła 8,0% a od 2020 roku 8,5%. Dodatkowo obowiązuje również Ustawa z dnia 27 maja 2011 roku o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw (z późn. zmianami) wg której podmioty, które udokumentują wykorzystanie przynajmniej 70% biokomponentów wyprodukowanych wg wymagań określonych w ww. Ustawie, mają prawo do zredukowania wskaźnika NCW. W 2019 roku współczynnik redukcyjny wynosił 0,82 a wskaźnik NCW kształtował się na poziomie 5,576% (według wartości energetycznej po uwzględnieniu wskaźnika redukcji oraz 15% opłaty zastępczej). Dodatkowo wprowadzono Narodowy Cel redukcyjny (NCR) – obowiązek redukcji emisji GHG vs 2010 rok o 6% do końca 2020 roku. W dniu 19 lipca 2019 roku pojawiła się najnowsza nowelizacja ustawy biopaliwowej. W 2020 roku NCW ustalono na poziomie 5,576 (poziom bazowy 8,5% x 0,82 mechanizm redukcyjny x 0,8 opłata zastępcza). Ponadto w nowej Ustawie brak jest przepisów ograniczających możliwość realizacji NCW poprzez handel hurtowy biopaliwem B100. Poziomy bazowego NCW na lata 2021-2024 ustalono odpowiednio na: 8,7%, 8,8%, 8,9%, 9,1%. Przedłużono funkcjonowanie mechanizmu redukcji NCW na lata 2020-2022 (współczynnik redukcji 0,82) i mechanizmu opłaty zastępczej (od poziomu 80% realizacji NCW) oraz zmieniono obligatoryjny cykl blendingu z kwartalnego na roczny. Ponadto, ustawa zawiera szereg przepisów niezwiązanych bezpośrednio z realizacją NCW, tj. obowiązek oznakowywania dystrybutorów i pistoletów nalewczych w sposób określający rodzaj wydawanego paliwa ciekłego, zmiany w sprawozdawczości biopaliwowej, zmiany przepisów dot. Funduszu Niskoemisyjnego Transportu.
Realizacja NCW na innych rynkach:
– Czechy: cel realizowany poprzez komponowanie BIO w benzynach (poziom blendingu 4,1%) oraz do BIO w ON (poziom blendingu 6%). Obligatoryjny blending jest rozliczany kwartalnie oraz redukcja GHG do końca 2020 roku o 6%. Trwają prace nad wprowadzeniem paliwa E10. W ciągu 2020 roku, paliwo E10 może zostać wprowadzone na rynek. Benzyna E 98 będzie zawierać wiekszą ilość ETBE niż benzyna E 95 a oba gatunki staną się paliwem E10.
– Litwa: obligatoryjny blending realizowany jest poprzez komponowanie BIO w benzynie E95 (poziom blendingu 5% do roku 2019) oraz BIO w ON z wyłączeniem paliwa Arctic (poziom blendingu 7%). Na Litwie i Łotwie od stycznia 2020 roku benzyna E95 podlega obligatoryjnemu blendingowi w wysokości 10%. Olej napędowy Artic A1 i A2 na Litwie jest wyłączony z obowiązku blendingu.
Zapasy obowiązkowe – producenci i handlowcy w zamian za stopniowe zmniejszenie obowiązku fizycznego utrzymywania zapasów mają obowiązek uiszczania tzw. opłaty zapasowej. Polska: realizacja harmonogramu fizycznego utrzymywania zapasów – od dnia 31.12.2017 roku na poziomie 53 dni, utrzymanie poziomu opłaty zapasowej na dotychczasowym poziomie (43 PLN/t ekwiwalentu ropy naftowej i 99 PLN/t gazu płynnego LPG). Czechy: zapasy obowiązkowe utrzymywane są przez Państwową Agencję na poziomie 90 dni importu netto ropy i finansowane są z budżetu państwa. Litwa: utrzymanie zapasów odpowiadających 90 dniom średniego dziennego importu netto lub 61 dniom średniej dziennej konsumpcji krajowej (w zależności od tego, która z wielkości jest większa). Ilość odpowiadającą co najmniej 30 dniom średniej dziennej konsumpcji krajowej jest gromadzona i utrzymywana przez Państwową Agencję jako zapasy celowe. Pozostała część jest utrzymywana przez przedsiębiorców.
Ulgi w koszcie energii elektrycznej – prowadzone jest postępowanie notyfikacji redukcji kosztów opłaty mocowej dla energochłonnych odbiorców przemysłowych (ulga mocowa). Akceptacja Komisji Europejskiej dla tego rozwiązania pozwoli na stosowanie mechanizmu alokowania kosztów opłaty mocowej na różne grupy odbiorców końcowych tak, aby możliwe było redukowanie kosztu rynku mocy w Grupie ORLEN. Ustawa o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji zakłada ulgi w opłacie kogeneracyjnej dla energochłonnych odbiorców przemysłowych. Ulga kogeneracyjna dotyczy energochłonnych odbiorców przemysłowych, dla których wartość współczynnika intensywności zużycia energii elektrycznej (GVA) obliczana jest ilością energii elektrycznej pobranej z sieci i zużytej przez tego odbiorcę przemysłowego w danym okresie rozliczeniowym z uwzględnieniem energii elektrycznej wyprodukowanej w własnej kogeneracji. Opłata jakościowa, jest stawką taryfy Operatora Systemu Przesyłowego (OSP) przenoszoną na odbiorców końcowych za pośrednictwem taryfy dystrybucyjnej. Zabezpieczenie kontynuacji funkcjonowania ulgi w opłacie OZE i akcyzie dla energochłonnych odbiorców przemysłowych.
Systemy wsparcia wytwarzania energii elektrycznej.
– Rynek mocy – zabezpieczenie interesów energetyki przemysłowej w rynku mocy.
– Ustawa o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji eliminuje z systemu wsparcia przez przemysłowe jednostki kogeneracyjne. Warunki ograniczające to wymóg wprowadzenia energii elektrycznej do sieci i jej sprzedaż oraz wymóg wprowadzenia przynajmniej 70% ciepła wytworzonego do publicznej sieci ciepłowniczej. Nowym rozwiązaniem jest wprowadzenie wymogu w zakresie jednostkowego wskaźnika emisji CO2 na poziomie mniejszym lub równym 450 kg/MWh wytwarzanej energii elektrycznej, który będzie wyłączał z systemu wsparcia wszystkie jednostki wytwórcze poza gazowymi. Zakładane jest odejście od certyfikatowego systemu wsparcia na rzecz premii gwarantowanej dla istniejących jednostek wytwórczych i akcyjnego systemu dla nowych jednostek.
– Morska Energetyka Wiatrowa – projekt Polityki Energetycznej Państwa wskazuje potencjał rozwoju Morskiej Farmy Wiatrowej o mocy 10 GW do 2040 roku. Zakładane jest wsparcie rozwoju MFW w drodze dedykowanego aktu prawnego regulującego cały proces inwestycyjny od fazy przedinwestycyjnej do decommissioning’u oraz system wsparcia gwarantujący ekonomikę projektu w cyklu jego życia. Istotną częścią dedykowanego aktu prawnego będzie plan udziału materiałów i usług lokalnych w procesie inwestycyjnym. Obecny system wsparcia OZE, tj. ustawa z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii, nie stanowi adekwatnego instrumentu do wspierania projektów Małych Elektrowni Wodnych (MEW) , co wynika przede wszystkim ze strukturalnych ograniczeń związanych z organizacją konkurencyjnych aukcji oraz sytuacji polskiego sektora OZE (w tym projektów MEW).
Emisje CO₂ – w następstwie rewizji Dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 o systemie handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych trwają prace nad aktami implementującymi EU ETS na 4 okres trwania systemu. W kwietniu 2018 roku weszła w życie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/410 wprowadzająca zmiany w systemie handlu uprawnieniami do emisji CO₂ – EU ETS 2021-2030. Zmieniona dyrektywa ETS ma na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 40% do 2030 roku w stosunku do poziomu z 1990 roku i do wypełnienia zobowiązań wynikających z Porozumienia Paryskiego. Dodatkowo na mocy Decyzji Delegowanej Komisji (UE) 2019/708 z dnia 15 lutego 2019 roku w zakresie wskazania sektorów i podsektorów uznanych za narażone na ryzyko ucieczki emisji w okresie 2021–2030, spółki Grupy ORLEN zostały zakwalifikowane na listę carbon leakage, co uprawnia je do otrzymania bezpłatnych przydziałów uprawnień do emisji do wysokości benchmarków w całym okresie 2021-2030. Od czasu finalizacji prac nad reformą UE ETS, cena uprawnień do emisji zaczęła gwałtownie rosnąć osiągając w 2019 roku średnią cenę około 25 EUR/EUA co przekłada się na wzrost ceny energii elektrycznej.
Regulacje dotyczące rynku paliw ciekłych oraz ograniczenia tzw. „szarej strefy”:
– Ustawa z dnia 7 lipca 2016 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz zmianie niektórych innych ustaw (tzw. pakiet paliwowy) zawiera katalog warunków wymaganych do spełnienia przez podmioty ubiegające się o udzielenie koncesji energetycznych, a także reguluje kwestia nabycia wewnątrzwspólnotowego towarów (paliw) – tzw. szybki VAT. Ma ona na celu uporządkowania rynku paliw ciekłych w Polsce, zapewnienie legalnej produkcji i przywozu paliw.
– Ustawa z dnia 22 lipca 2016 roku o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (tzw. pakiet energetyczny) – wprowadzająca szereg zmian regulujących rynek paliw płynnych w Polsce, m.in. nowe przepisy koncesyjne, rejestr infrastruktury paliw ciekłych, rozszerzone obowiązki sprawozdawcze w zakresie przywozu i produkcji paliw, kompetencje kontrolne, itp.
– Ustawa z dnia 4 lipca 2019 roku o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (zmiany tzw. pakietu paliwowego) wprowadza min. zmiany w zakresie definicji paliwa ciekłego, a także tryby zmian koncesji energetycznych oraz rozszerzenie katalogu towarów (paliw), których nabycie wewnątrzwspólnotowe do Polski będzie podlegało szybkiemu VAT.
Monitorowanie drogowego i kolejowego przewozu towarów – Ustawa z dnia 9 marca 2017 roku o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi. Celem jest dalsze ograniczanie tzw. szarej strefy w handlu paliwami. Ustawa uzupełnia wcześniejsze rozwiązania wprowadzone tzw. pakietem paliwowym i pakietem energetycznym. Ustawa zakłada obowiązek rejestracji drogowego i kolejowego przewozu towarów uznanych za wrażliwe oraz stworzenie systemu kontroli. Jednocześnie od dnia 1 września 2019 roku oraz od dnia 1 grudnia 2019 roku weszły w życie odpowiednio przepisy dot. pakietu opałowego oraz monitorowania przewozu LPG z uwzględnieniem okresów przejściowych w zakresie dostosowania podmiotów do nowych regulacji. Zmiany oprócz obowiązków monitorowania przewozu paliw opałowych i LPG, dotyczą również samych transakcji oraz przepisów ustawy o podatku akcyzowym w zakresie obrotu paliwami opałowymi.
Opłata emisyjna – opłacie emisyjnej podlega wprowadzenie na rynek krajowy paliw silnikowych. Obowiązek zapłaty opłaty emisyjnej powstaje z dniem powstania zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym. Podstawą obliczenia wysokości opłaty emisyjnej jest ilość paliw silnikowych od jakich podmioty są obowiązane zapłacić podatek akcyzowy. Stawka opłaty emisyjnej zarówno dla benzyn silnikowych, jak i olejów napędowych wynosi 80 PLN za 1000 litrów. Obowiązek składania informacji o opłacie emisyjnej oraz dokonania jej wpłaty następuje do 25-go dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek zapłaty lub w przypadku importera w terminie określonym dla należności celnych. Przepisy dotyczące opłaty emisyjnej weszły w życie od 1 stycznia 2019 roku i będą obowiązywały w kolejnych latach.
Podatek od sprzedaży detalicznej – opodatkowaniu podlega wyłącznie sprzedaż detaliczna na rzecz konsumentów, przy czym za konsumenta uznaje się osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej oraz osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą nabywającą towary bez związku z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą, a także rolnika ryczałtowego w rozumieniu ustawy VAT. Za sprzedawcę detalicznego ustawa rozumie osobę fizyczną (zarejestrowaną w CEiDG), osobę prawną (przede wszystkim spółki kapitałowe prawa handlowego) oraz jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, w tym spółki cywilne, które dokonują sprzedaży detalicznej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. W definicji sprzedaży detalicznej przez towar rozumie się rzeczy ruchome lub ich części a wyłącza się świadczenie usług. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą osiągnięcia w danym miesiącu przychodu przekraczającego 17 mln PLN netto i dotyczy przychodu powyżej tej kwoty osiągniętego od tego momentu. Stawki podatku wynoszą miesięcznie: 0,8% od podstawy opodatkowania do kwoty 170 mln PLN netto; 1,4% od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę 170 mln PLN netto. W listopadzie 2019 roku Rada Ministrów przedłużyła zawieszenie ustawy z 31 grudnia 2019 roku do 1 lipca 2020 roku do momentu zakończenia postępowania i rozstrzygnięcia odwołania Komisji Europejskiej w TSUE.
Rynek gazu ziemnego – Ustawa z dnia 30 listopada 2016 roku o zmianie ustawy Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw wprowadzająca harmonogram uwolnienia cen gazu w Polsce od października 2017 roku oraz konieczność utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego przez importerów. Ustawa zniosła obowiązek zatwierdzania taryf gazowych dla przedsiębiorstw przez Prezesa URE od 1 października 2017 roku oraz nałożyła obowiązek dodatkowej rezerwacji mocy na interkonektorach gazowych (bez możliwości wykorzystywania tych mocy na cele handlowe) na potrzeby utrzymywania zapasów poza granicami kraju, co zwiększa koszty realizacji tego obowiązku.
Zakaz handlu w niedziele – Ustawa z dnia 10 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni obowiązuje od 1 marca 2018 roku i ustala zasady handlu w placówkach handlowych. W 2019 roku handel był dozwolony w każdą ostatnią niedzielę w miesiącu oraz trzy niedziele przed świętami (15 niedziel handlowych i 37 z zakazem handlu). Od 1 stycznia 2020 roku handel będzie możliwy tylko w trzy niedziele przed świętami i dodatkowo w cztery niedziele w roku (7 niedziel handlowych i 45 z zakazem handlu). Ustawa przewiduje, że z zakazu są wyłączone stacje benzynowe.
Opodatkowanie działalności wydobywczej w Polsce – podatek od wydobycia niektórych kopalin – płatny od grudnia 2019 roku, kalkulowany na poziomie odwiertu, stawka od 1,5%-6% przychodów w zależności od rodzaju złoża i węglowodorów. Opłata eksploatacyjna w zależności od wolumenu i jakości – dla gazu ziemnego 5,34-24,73 PLN/1000 Nm3 gazu i ropy naftowej 38,0-51,5 PLN/t. Użytkowanie górnicze – część stała (ustalana dla poszczególnych przypadków) i zmienna w wysokości 50% opłaty eksploatacyjnej za poprzedni rok. Specjalny podatek węglowodorowy – płatny od 2020 roku, stawka 0-25% przepływów pieniężnych netto zależna od wartości współczynnika skumulowanych przychodów do skumulowanych wydatków, podatek od nieruchomości do 2% wartości początkowej środków trwałych, podatek dochodowy (CIT) – 19%.
Opodatkowanie działalności wydobywczej w Kanadzie: opłaty licencyjne (tzw. royalties) – dotyczą odwiertów wykonanych po 1 stycznia 2017 roku. Stopa podatku od 5 do 40%, w zależności od rodzaju węglowodorów, poziomu cen rynkowych i wielkości wydobycia z odwiertu. Zwolnienie z tytułu poniesionych kosztów wiercenia i wykończenia – forma ulgi w postaci obniżenia zobowiązań podatkowych dla wszystkich nowych odwiertów. Nowe odwierty są obłożone maksymalnie 5% stopą podatku do momentu, kiedy wpływy z wydobycia pokryją obliczone koszty wiercenia i wykończenia, podatek dochodowy (CIT) – 25%.

Ryzyka w zakresie zagadnień społecznych, pracowniczych, poszanowania praw człowieka, środowiskowych, bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwdziałania korupcji i łapownictwu mogą występować w 3 głównych kategoriach ryzyk (strategiczne, projektowe, procesowe/operacyjne) w Grupie ORLEN.

Opis ryzyk, sposobów ich mitygacji oraz tendencji rozwoju ryzyk dla powyższych zagadnień przedstawia poniższe zestawienie.

RYZYKA / PROCESY	OPIS RYZYKA	SPOSOBY MITYGACJI RYZYKA	TENDENCJA ROZWOJU RYZYKA
SPOŁECZNE
A. Odpowiedzialność społeczna korporacji	Brak publicznej wiedzy o zaangażowaniu Grupy ORLEN w działania związane z realizacją polityki odpowiedzialności społecznej	Wdrożenie i realizacja strategii CSR, w której określone są sposoby komunikacji działań z zakresu społecznej odpowiedzialności. Wdrożenie i nadzór nad Ramowym Systemem Zarządzania Responsible Care, powołanie Pełnomocnika Ramowego Systemu Zarządzania Responsible Care .
B. Zarządzanie reputacją, marką i marketingiem	Wykorzystywanie marki w skojarzeniu z niekorzystnymi, kontrowersyjnymi działaniami Działania mające negatywny wpływ na wizerunek PKN ORLEN S.A.	Nadzorowanie procesu ustalania metodologii przeprowadzania akcji promocyjnych, zatwierdzanie przez upoważnione obszary kluczowych działań.
C. Outsourcing i ryzyko podwykonawców	Ograniczenie kontroli nad procesami Grupy ORLEN wynikające z działań podwykonawców lub zawierania umów outsourcingowych	Prawidłowa dokumentacja, protokoły wykonania oraz zestawienia kontrolne w systemach informatycznych, zapewnienie kompletności i jakości dokumentacji. Systematyczne dokonywanie ocen dostawców usług.

Tło pod nazwą: istotność ryzyka dla organizacji; krytyczna, wysoka, średnia, niska, bardzo niska
Tło pod strzałkami: poziom ryzyka uwzględniający zastosowane mechanizmy kontroli; krytyczny, wysoki, średni, niski, bardzo niski

Tendencja rozwoju ryzyka rok do roku:

ryzyko maleje

ryzyko rośnie

ryzyko stabilne

Efekty zastosowania mechanizmów kontroli w procesie zarządzania ryzykami – pozycjonowanie ryzyk na mapie ryzyka

A, B, C – ryzyka społeczne – istotność ryzyka
A’, B’, C’ – ryzyka społeczne – poziom ryzyka uwzględniający zastosowane mechanizmy kontroli

RYZYKA / PROCESY	OPIS RYZYKA	SPOSOBY MITYGACJI RYZYKA	TENDENCJA ROZWOJU RYZYKA
PRACOWNICZE
A. Dostępność pracowników i podwykonawców	Odejścia kluczowego personelu Utrzymujący się niedobór pracowników z odpowiednim doświadczeniem i wiedzą techniczną	Monitorowanie i kontrolowanie potrzeb szkoleniowych niezbędnych na danym stanowisku, nadzór nad procesem rekrutacji gwarantującym zatrudnienie kandydatów z odpowiednimi kwalifikacjami. Wspieranie szkolnictwa branżowego w celu praktycznego kształcenia.
B. Alokacja i rozwój zasobów ludzkich	Ograniczenia w rekrutacji / rotacji pracowników, brak przejrzystości procesu zatrudnienia / odejść pracowników	Dobór kluczowych kompetencji na dane stanowisko na etapie rekrutacji, nadzór nad procesem wypowiadania i rozwiązywania umów, kontrolowanie procesu zmiany zatrudnienia wewnątrz Spółki.
C. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia	Niewłaściwa kalkulacja kwot z tytułu ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń pracowniczych	Nadzór nad procesem kalkulacji i weryfikacji wynagrodzeń, ubezpieczeń społecznych oraz innych świadczeń pracowniczych.
D. Wypadki przy pracy i inne zagrożenia	Brak identyfikacji istotnych ryzyk na poszczególnych stanowiskach pracy Uszczerbek na zdrowiu / śmierć na terenie zakładu produkcyjnego	Wprowadzenie systemu zgłaszania zagrożeń BHP z uwzględnieniem zakresów odpowiedzialności, nadzór nad procesem identyfikowania zagrożeń podczas oceny ryzyka zawodowego, wprowadzenie postępowań w przypadku wypadku przy pracy.
E. Działania pracowników i podwykonawców	Działania pracowników i podwykonawców prowadzące do naruszenia prawa w zakresie BHP	Weryfikowanie i opiniowanie umów z podwykonawcami pod kątem posiadanych certyfikatów bezpieczeństwa i klauzul bezpieczeństwa, wdrożenie Kompleksowego Systemu Prewencji.

Tendencja rozwoju ryzyka rok do roku:

ryzyko maleje

ryzyko rośnie

ryzyko stabilne

Efekty zastosowania mechanizmów kontroli w procesie zarządzania ryzykami – pozycjonowanie ryzyk na mapie ryzyka

A, B, C, D, E – ryzyka pracownicze – istotność ryzyka
A’, B’, C, D’, E’ – ryzyka pracownicze – poziom ryzyka uwzględniający zastosowane mechanizmy kontroli

RYZYKA / PROCESY	OPIS RYZYKA	SPOSOBY MITYGACJI RYZYKA	TENDENCJA ROZWOJU RYZYKA
POSZANOWANIE PRAW CZŁOWIEKA
A. Naruszenie standardów etyki	Standardy etyczne nieodpowiednie w danym otoczeniu biznesowym Brak wsparcia dla pracowników przy rozwiązywaniu konfliktu interesów Nieskuteczny system wewnętrznego informowania o nieetycznych lub nielegalnych praktykach	Monitorowanie i kontrolowanie przestrzegania systemu wartości zawartych w dokumencie „Wartości i zasady postępowania PKN ORLEN”, powołanie Rzecznika do Spraw Etyki, wprowadzenie Anonimowego Systemu Zgłaszania Nieprawidłowości.
B. Prawo pracy	Naruszenia przepisów prawa pracy Postępowanie sądowe wszczęte przez pracowników / byłych pracowników skutkujące karami	Obligatoryjna znajomość obowiązujących przepisów i wewnętrznych aktów regulujących stosunek pracy, tj. Regulamin pracy, „Wartości i Zasady postępowania” i inne. Funkcjonowanie Porozumienia w sprawie zasad współpracy partnerów społecznych w procesach restrukturyzacji.

Tendencja rozwoju ryzyka rok do roku:

ryzyko maleje

ryzyko rośnie

ryzyko stabilne

Efekty zastosowania mechanizmów kontroli w procesie zarządzania ryzykami – pozycjonowanie ryzyk na mapie ryzyka

A, B – ryzyka poszanowania praw człowieka – istotność ryzyka
A’, B’ – ryzyka poszanowania praw człowieka – poziom ryzyka uwzględniający zastosowane mechanizmy kontroli

RYZYKA / PROCESY	OPIS RYZYKA	SPOSOBY MITYGACJI RYZYKA	TENDENCJA ROZWOJU RYZYKA
ŚRODOWISKOWE
A. Zmiany klimatu	Dostosowanie do wymogów gospodarki niskoemisyjnej Ograniczenia rozwojowe wynikające z zasad zrównoważonego rozwoju i gospodarki obiegu zamkniętego Zakłócenia w dostawie wody do instalacji produkcyjnych	Wprowadzanie do obrotu biokomponentów lub biopaliw ciekłych. Zmniejszenie energochłonności procesów. Wykorzystywanie energii ze źródeł odnawialnych i niskoemisyjnych. Monitorowanie dostępności do wody. Zamknięte obiegi wody i wtórne wykorzystanie ścieków.
B. Nowe trendy	Rosnące oczekiwania rynku / społeczeństwa w zakresie inwestycji w ochronie środowiska Krótkie terminy dostosowania się do nowych wymagań środowiskowych	Cykliczna weryfikacja zgodności aktów wewnętrznych z wymaganiami prawa oraz bieżący ich monitoring zmieniającego się otoczenia (regulacje, decyzje organów administracji publicznej itp.).
C. Regulacje związane z ochroną środowiska	Nowe ostrzejsze wymagania, standardy, zabezpieczenia finansowe i techniczne Brak identyfikacji istotnych aspektów środowiskowych w działalności Brak wyników pomiarów i danych do sporządzenia wymaganej sprawozdawczości i\lub brak przekazania jej do organów administracji publicznej	Aktywne uczestnictwo w opiniowaniu nowych aktów prawnych europejskich i krajowych poprzez organizacje branżowe, komisje robocze, itp. Nadzór nad aktualnością decyzji organów administracji publicznej, monitorowanie procesu naliczania opłat za korzystanie ze środowiska, precyzyjne delegowanie obowiązków i odpowiedzialności za aspekty środowiskowe.
D. Zanieczyszczenie środowiska gruntowo-wodnego	Zanieczyszczenie środowiska na skutek wypadku / awarii Wysokie koszty rekultywacji / remediacji	Monitorowanie stanu technicznego instalacji produkcyjnych i ich okresowe remonty, sporządzanie raportów zgodnie z obowiązującymi procedurami, tworzenie rezerw rekultywacyjnych.
E. Zarządzanie uprawnieniami do emisji CO₂ i innych gazów	Niespełnienie wymagań, wytycznych prowadzenia monitoringu w zakresie emisji CO₂ i innych gazów cieplarnianych Nieuzyskanie decyzji zezwalającej na emisję CO₂ i innych gazów cieplarnianych Limity i wzrost cen uprawnień do emisji CO₂	Aktualizacja aktów wewnętrznych zgodnie z wymogami prawa, nadzór nad aktualnością decyzji organów administracji publicznej, monitorowanie środowiska i sporządzanie raportów zgodnie z obowiązującymi procedurami. Monitoring ciągły i bilansowanie emisji CO₂.
F. Wpływ na środowisko w zakresie ochrony środowiska	Przebieg procesu produkcyjnego niezgodny z normami Brak pojemności środowiskowej	Nadzór nad stanem technicznym obiektów i urządzeń. Monitorowanie procesów produkcyjnych. Inwestycje prośrodowiskowe. Włączanie się w programy ochrony powietrza w miastach. Ochrona akustyczna.
G. Zarządzanie gospodarką ściekową i odpadami	Wytwarzanie odpadów niezgodnie z określonymi w decyzjach warunkami (rodzaj / ilość) Gospodarka obiegu zamkniętego Odprowadzanie ścieków niezgodnie z obowiązującymi pozwoleniami	Delegowanie odpowiedzialności w procesach zagospodarowania odpadów zgodnie z obowiązującą procedurą, monitorowania ilości i rodzajów odpadów w celu uzyskania niezbędnych zmian w decyzjach organów administracji publicznej. Intensyfikacja zagospodarowania odpadów w procesach odzysku i recyklingu (GOZ). Monitorowanie i korygowanie parametrów odprowadzanych ścieków

Tendencja rozwoju ryzyka rok do roku:

ryzyko maleje

ryzyko rośnie

ryzyko stabilne

Efekty zastosowania mechanizmów kontroli w procesie zarządzania ryzykami – pozycjonowanie ryzyk na mapie ryzyka

A, B, C, D, E, F, G – ryzyka środowiskowe – istotność ryzyka
A’, B’, C, D’, E’, F’, G’ – ryzyka środowiskowe – poziom ryzyka uwzględniający zastosowane mechanizmy kontroli

RYZYKA / PROCESY	OPIS RYZYKA	SPOSOBY MITYGACJI RYZYKA	TENDENCJA ROZWOJU RYZYKA
BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
A. Wypadki przy pracy i inne zagrożenia	Brak identyfikacji istotnych ryzyk na poszczególnych stanowiskach pracy Uszczerbek na zdrowiu / śmierć na terenie zakładu produkcyjnego	Wprowadzenie systemu zgłaszania zagrożeń BHP z uwzględnieniem zakresów odpowiedzialności, nadzór nad procesem identyfikowania zagrożeń podczas oceny ryzyka zawodowego, wprowadzenie postępowań w przypadku wypadku przy pracy. Wprowadzenie systemu zgłaszania zdarzeń potencjalnie wypadkowych i trybu postępowania z tymi zgłoszeniami.
B. Ochrona / bezpieczeństwo przeciwpożarowe	Pożar Uszczerbek na zdrowiu/śmierć w wyniku pożaru	Wprowadzenie instrukcji BHP i bezpieczeństwa pożarowego, przeprowadzanie kontroli w zakresie ochrony przeciwpożarowej, powołanie Komisji Bezpieczeństwa Procesowego.
C. Zarządzanie chemikaliami	Wypadki / awarie podczas transportu / przeładunku substancji chemicznych	Realizowanie zapisów KSP z uwzględnieniem delegowania odpowiedzialności, wprowadzenie Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Procesowym w PKN ORLEN.
D. Działania pracowników i podwykonawców	Działania pracowników i podwykonawców prowadzące do naruszenia prawa w zakresie BHP	Weryfikowanie i opiniowanie umów z podwykonawcami pod kątem posiadanych certyfikatów bezpieczeństwa i klauzul bezpieczeństwa, wdrożenie Kompleksowego Systemu Prewencji. Funkcjonowanie rozbudowanego systemu szkoleń, w tym uruchomienie Centrum Szkoleniowego w PKN ORLEN. Realizacja programów informacyjnych, edukacyjnych i motywacyjnych.

Tendencja rozwoju ryzyka rok do roku:

ryzyko maleje

ryzyko rośnie

ryzyko stabilne

Efekty zastosowania mechanizmów kontroli w procesie zarządzania ryzykami – pozycjonowanie ryzyk na mapie ryzyka

A, B, C, D – ryzyka bhp – istotność ryzyka
A’, B’, C, D’ – ryzyka bhp – poziom ryzyka uwzględniający zastosowane mechanizmy kontroli

RYZYKA / PROCESY	OPIS RYZYKA	SPOSOBY MITYGACJI RYZYKA	TENDENCJA ROZWOJU RYZYKA
PRZECIWDZIAŁANIE KORUPCJI I ŁAPOWNICTWU
A. Defraudacja i inne nadużycia	Przyjmowanie korzyści majątkowych od potencjalnych dostawców Konflikt interesów przy zawieraniu transakcji Ujawnianie informacji poufnych Fałszowanie informacji zarządczych lub innych dokumentów	Ograniczony dostęp do ofert oraz informacji w nich zawartych, monitorowanie potwierdzania bezstronności wobec potencjalnych dostawców, nadzór nad ścieżką akceptacyjną wyboru dostawcy. Dostęp do Informacji stanowiących Tajemnicę Spółki i wszelkich poufnych danych jest regulowany wewnętrznymi aktami organizacyjnymi i ograniczony tylko do uprawnionych osób. Podlega on również bieżącemu monitoringowi. Wprowadzono procedury weryfikacji dokumentacji i informacji zarządczych przez różne komórki merytoryczne spółki.
B. Działania pracowników prowadzące do naruszenia prawa	Udział w zawieraniu nielegalnych transakcji bądź zatajenie informacji o nielegalnych transakcjach przez pracowników Zawarcie umów w sytuacjach, w których przepisy prawa nie pozwalają na kontynuowanie procesu	Weryfikowanie poprawności zaciągniętych zobowiązań z posiadanymi pełnomocnictwami, nadzór nad umowami z dostawcami i poziomem zabezpieczeń interesów Grupy ORLEN przez upoważnionych pracowników. Opiniowanie i akceptowanie umów przez obszary biznesowe w dedykowanym systemie.
C. Nadużycia klientów, pracowników	Kradzież paliw przez pracowników / klientów Wydanie produktów i/lub nieuprawnionym osobom, do nieautoryzowanych pojazdów	Cykliczne przeprowadzanie kontroli stacji paliw i terminali, weryfikacja i monitorowanie raportów dotyczących spełnienia wymogów przez stacje paliw. Automatyczny proces blokowania i odblokowywania zleceń sprzedaży dla klientów z opóźnionymi spłatami oraz przekroczonym limitem kredytowym w oparciu o obowiązującą Instrukcję w PKN ORLEN.

Tendencja rozwoju ryzyka rok do roku:

ryzyko maleje

ryzyko rośnie

ryzyko stabilne

Efekty zastosowania mechanizmów kontroli w procesie zarządzania ryzykami – pozycjonowanie ryzyk na mapie ryzyka

A, B, C – ryzyka przeciwdziałania korupcji i łapownictwu – istotność ryzyka
A’, B’, C’ – ryzyka przeciwdziałania korupcji i łapownictwu – poziom ryzyka uwzględniający zastosowane mechanizmy kontroli

RYZYKA / PROCESY	OPIS RYZYKA	SPOSOBY MITYGACJI RYZYKA	TENDENCJA ROZWOJU RYZYKA
STRATEGICZNE
A. Założenia	Niejednolite, nierealne założenia i cele strategiczne. Zmiana założeń/celów strategicznych w trakcie procesu.	Cykliczna weryfikacja aktualności kluczowych celów strategicznych oraz bieżący ich monitoring na tle zmieniającego się otoczenia (regulacje, rynek, kluczowi dostawcy, itp.).
B. Podział kompetencji	Niewłaściwy podział kompetencji pomiędzy komórkami organizacyjnymi. Brak ośrodka decyzyjnego.	Wysoka specjalizacja pracowników, odpowiednie delegowanie obowiązków i odpowiedzialności poprzez opracowanie precyzyjnych zakresów zadań.
C. Nowe regulacje	Wprowadzenie niekorzystnych uregulowań prawnych. Brak efektywnych działań administracji publicznej związanych z egzekwowaniem prawa.	Udział w konsultacjach publicznych do projektów legislacyjnych ograniczający ryzyko niekorzystnych przepisów.
D. Wypadki przy pracy i inne zagrożenia	Niewystarczający poziom wiedzy o bezpieczeństwie pracy wśród firm zewnętrznych. Zagrożenia bezpieczeństwa pracy i bezpieczeństwa pożarowego związane z obecnością pracowników firm zewnętrznych na terenie Grupy ORLEN.	Nadzór i zarządzanie pracą firm zewnętrznych poprzez wdrożenie narzędzi monitorujących stan bezpieczeństwa prac. Wdrożenie jednolitych wymagań dla wykonawców i podwykonawców zgodnie z wytycznymi „Standardu Bezpieczeństwa Grupy ORLEN nr 9″.

Tendencja rozwoju ryzyka rok do roku:

ryzyko maleje

ryzyko rośnie

ryzyko stabilne

Efekty zastosowania mechanizmów kontroli w procesie zarządzania ryzykami – pozycjonowanie ryzyk na mapie ryzyka

A, B, C, D – ryzyka strategiczne – istotność ryzyka
A’, B’, C’, D’ – ryzyka strategiczne – poziom ryzyka uwzględniający zastosowane mechanizmy kontroli